Co to jest Jaskra ?
Jaskra to postępujące schorzenie nerwu wzrokowego prowadzące do nieodwracalnego uszkodzenia wzroku. Wyróżniamy dwa główne typy jaskry:
- jaskra z otwartym,
- jaskra z zamkniętym kątem przesączania.
Bardzo rzadko zdarzają się specyficzne rodzaje jaskry, takie jak jaskra wrodzona, dziecięca czy młodzieńcza. Czasem jaskra jest związana z występowaniem innych zaburzeń w obrębie gałki ocznej, jak jaskra w zespole pseudoekfoliacji (PEX) czy jaskra w zespole rozproszonego barwnika (barwnikowa). Nieleczona lub leczona niewłaściwie jaskra może i niestety często prowadzi do ślepoty.
Przebieg choroby jest bardzo różny. Ńiekiedy rozwija się bardzo powoli, latami, podstępnie, w sposób dla chorego niezauważalny i bezbolesny uszkadza nerw wzrokowy. Jeżeli problem dotyczy jednego oka pacjent może właściwie nie dostrzec utraty widzenia w tym oku i jest to odkrywane przypadkowo przy zasłonięciu zdrowego oka lub podczas badania okulistycznego. Niekiedy chory traci widzenie z powodu jaskry w ciągu kilku miesięcy a czasem trafia do okulisty z burzliwymi objawami tzw. ataku jaskry czyli silnego bólu oka i głowy, zaczerwienia oka, łzawienia, nudności, a nawet wymiotów, pogorszenia widzenia, zjawiskiem kół tęczowych. Objawy te są związane z zamknięciem kąta przesączania i gwałtownym wzrostem ciśnienia w oku.
Jedynym sposobem na wykrycie jaskry są regularne badania okulistyczne, zwłaszcza u osób z obciążeniami w wywiadzie rodzinnym. Podczas rutynowego badania okulistycznego lekarz okulista sprawdza ciśnienie śródgałkowe, które jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry i jedynym, który podlega leczeniu.
W trakcie badania lekarz okulista ocenia anatomię oka, kąt przesączania, wygląd tarczy nerwu wzrokowego. W celu wykrycia i monitorowania jaskry chory powinien regularnie wykonywać także dodatkowe badania m.in. badanie pola widzenia oraz badania obrazujące nerw wzrokowy jak OCT, HRT czy Gdx.
Leczenie jaskry
Leczenie jaskry obejmuje farmakoterapię, laseroterapię oraz zabiegi operacyjne, które mają na celu obniżenie ciśnienia śródgałkowego. Terapię zaczyna się od leczenia farmakologicznego i laseroterapii. W przypadkach jaskry zaawansowanej i postępującej mimo powyższego leczenia, stosuje się chirurgiczne leczenie jaskry. Metody te stosowane są nawet w przypadku tzw. jaskry normalnego ciśnienia, w której dochodzi do typowego uszkodzenia nerwu wzrokowego, mimo prawidłowego ciśnienia śródgałkowego.
Laseroterapia jaskry
Obecnie laseroterapia coraz częściej jest proponowana jako leczenie pierwszego rzutu także w nadciśnieniu ocznym. Po zabiegach przez kilka dni należy stosować leki przeciwzapalne, ale już na drugi dzień chory może wrócić do swojej zwykłej aktywności. Laseroterapię stosuje się również w przypadkach braku uzyskania kontroli nad ciśnieniem śródgałkowym za pomocą leków.
Selektywna trabekuloplastyka z użyciem lasera Nd:YAG (SLT)
Jest to metoda bezpieczna, szybka i mało inwazyjna. Jest skuteczna w przypadkach jaskry otwartego kąta, jaskrze barwnikowej, zespole pseudoeksfoliacji (PEX), także w oczach po innych zabiegach okulistycznych. Zabieg jest wykonywany w obrębie kąta przesączania, a podczas zabiegu dochodzi do minimalnego uszkodzenia tkanek. Wykonywana jest zwykle w trakcie jednej sesji. Średnio można liczyć na obniżenie ciśnienia do 30%, a efekt trwa od 1-5 lat.
Bardzo ważną zaletą SLT jest możliwość jej powtarzania, dzięki czemu w ciągu ostatnich lat metoda ta stała się powszechnie stosowana. Starszą alternatywą dla SLT jest klasyczna trabekuloplastyka laserowa z użyciem lasera argonowego (ALT), lecz ze względu na zmiany tkankowe może być ona wykonywana tylko dwa razy w oku.
Irydotomia laserowa przy pomocy lasera Nd:YAG
Jest stosowana w przypadku zamkniętego lub wąskiego, ale zagrażającego zamknięciem, kąta przesączania oraz w ostrym ataku jaskry. Polega na wytworzeniu otworu w obwodowej tęczówce. Zwykle jest wykonywana tylko raz.
Irydotomia, tak jak inne zabiegi laserowe jest obciążona ryzykiem przejściowego wzrostu ciśnienia śródgałkowego i przejściowego stanu zapalnego, co jest wynikiem reakcji na zabieg. Może się ona również wiązać z krwawieniem do komory przedniej oka.
Trabekulektomia
Zabieg ten jest złotym standardem w operacyjnym leczeniu jaskry. Operację proponuje się chorym, u których inne sposoby leczenia są nieskuteczne, choroba postępuje lub już w momencie wykrycia jest bardzo zaawansowana. Zabieg polega na wytworzeniu nowej drogi odpływu dla cieczy wodnistej z komory przedniej oka pod spojówkę, co ma obniżyć ciśnienie śródgałkowe. Po operacji u chorego powstaje tzw. pęcherzyk filtracyjny.
Inne zabiegi przeciwjaskrowe to sklerektomia, kanaloplastyka oraz zabiegi z użyciem implantów np. implantu Ahmeda. Celem wszystkich operacji jest obniżenie ciśnienia śródgałkowego i zatrzymanie rozwoju choroby, a nie poprawa widzenia.
FAQ
Podczas podstawowej wizyty okulistyczej przeprowadzony jest wywiad okulistyczny z pacjentem oraz wykonywane są takie badania jak: autorefrakcja, keratometria, pomiar ciśnienia śródgałkowego, badanie ostrości wzroku, badanie w lampie szczelinowej oraz badanie dna oka.
W większości przypadków tak. Jeżeli lekarz uzna że trzeba zrobić dodatkowe badanie może je wykonać podczas wizyty albo, jeżeli lekarz nie wykonuje tego rodzaju badań, pacjent zostaje skierowany do innego specjalisty.
Wizyta okulistyczna wraz z wykonaniem podstawowych badań trwa około 20 min. W niektórych Ośrodkach badania w ramach wizyty wykonuje personel pomocniczy w pokoju badań. Te czynności są również wliczone w czas wizyty podstawowej.
Tak, przed wizytą zalecane jest zdjęcie soczewek kontaktowych. Pacjent powinien wziąć je ze sobą na wizytę, gdyż lekarz może poprosić o ich założenie.
Koszt wizyty jest zgodny z cennikiem na naszej stronie internetowej.
Oczekiwania na wizytę prywatną wynosi maksymalnie do tygodnia. Czas ten może być dłuższy, jeśli pacjent chce umówić się do konkretnego specjalisty. Czas oczekiwania na wizytę NFZ jest zgodny z kolejką oczekujących. Prosimy o kontakt telefoniczny lub mailowy w celu ustalenie konkretnego terminu.
Tak, ale na początku wizyty należy powiadomić lekarza o chęci dobrania okularów bądź soczewek.
Tak, należy normalnie stosować używane krople.
Wizyta okulistyczna nie wymaga specjalnego przygotowania. Jeżeli jest to pierwsza wizyta w placówce, to należy mieć ze sobą dowód osobisty, który jest konieczny do założenia karty pacjenta. Należy też pamiętać, że w większości przypadków po wizycie okulistycznej nie można prowadzić samochodu.
Podczas pierwszej wizyty lekarz przeprowadza z pacjentem wywiad okulistyczny. Jeżeli Pacjent posiada jakąś dokumentację okulistyczną z innych placówek, to warto wziąć ją ze sobą na wizytę.
Po wizycie okulistycznej można wrócić do pracy/szkoły, ale należy pamiętać, że jeśli na wizycie były wpuszczane krople, to przez około 2-3 godziny widzenie może być zaburzone i przymglone.
Wizyty kontrolne u okulisty to sprawa indywidualna. Zazwyczaj podczas wizyty, lekarz podaje kiedy pacjent powinien przyjść ponownie. U osób po 50. roku życia zaleca się wizytę kontrolną przynajmniej raz w roku.
Jeżeli podczas wizyty wpuszczone są krople rozszerzające źrenicę, to bezpośrednio po wizycie NIE można prowadzić samochodu. Należy odczekać około 2-3 godzin.